Yorgun Savaşçı, Kemal Tahir'in önemli romanlarından biri. Birinci Dünya Savaşı bitmiş, Kurtuluş Savaşı henüz başlamamış. Romanın kahramanı yani yorgun savaşçımız Cehennem Topçu Yüzbaşı Cemil’in, İstanbul'a dönüşüyle başlıyor kitap. Çok zor bir dönem. Önce İstanbul, sonra Anadolu var.

İstanbul faslında mağlubiyetin faturasının İttihatçılara kesildiğini okuyoruz. Kendisi de İttihat ve Terakki mensubu olan Cehennem Topçu ve arkadaşları önceleri devleti yöneten kahramanlarken bir anda hain ilan edilip köşe bucak saklanır durumuna düşüyorlar. Bu derin çöküş, iç muhasebesi, kendilerini sorgulayışları ustaca işlenmiş.

Bir de aşk var Cemil'in kalbinde. Teyzesinin kızı aynı zamanda şehit olmuş arkadaşının dul kalmış eşi Neriman'la yakınlıklarını okuyoruz.

İkinci bölümde ise efsane topçu Cemil Yüzbaşı’yı Anadolu'da Kurtuluş Savaşı’nın içinde okuyoruz. Yunanlıların İzmir'i işgali ve sonrasında özellikle Manisa, Balıkesir, Bursa civarında halkın yaşayışı, yıllar süren savaşların ardından insanlardaki yılgınlık, Kuvayımilliye'nin kuruluşu, Yunan işgali altındaki Anadolu’da boy gösteren eşkıyalar, çeteciler anlatılıyor. Çerkez Ethem'in o dönemdeki rolünü, Milli Mücadele'ye karşı yaşanan ayaklanmaları Yüzbaşı Cemil'in gözünden aktarıyor Kemal Tahir.

Kitaba başlayınca Cehennem Topçu Yüzbaşı Cemil'in kahramanlıklarını okuyacağımı düşünüyordum ama tam olarak öyle değil. Dönemi çarpıcı bir tarzda fotoğraflıyor adeta yazar. Bugün milli mücadeleyi kazanan halka bakıp her şeyin tozpembe olduğunu düşünüyor olabiliriz. Ancak birçok romanda da işlendiği gibi bu düşünce gerçeği pek yansıtmıyor. Savaş şartları, yokluk, belirsizlik ve farklı zaaflar o dönem insanının bazısını yanlış işlere sevk etmiş. Bu yönüyle de okunmayı hak eden değerli bir bakış açısı sunuyor Yorgun Savaşçı.

KemalTahir'in en sevdiğim yanlarından biri de diyalogları oldu hep. Okurken bu sahici diyaloglara bakmanızı ayrıca öneririm. Tarihî roman deyip geçmeyin. Oldukça sürükleyici Yorgun Savaşçı. Akıp gidiyor.

Yorgun Savaşçı’yı ve onun başkahramanı Cehennem Topçu Yüzbaşı Cemil’i çok sevdim. Herkese tavsiye ederim. İyi okumalar…

Yorgun Savaşçı
Kemal Tahir
İthaki Yayınları
484 Sayfa